Geachte Collega’s,

De kennis van talen, en in het bijzonder het Nederlands, is een onmiskenbaar voordeel om toegang te krijgen tot de arbeidsmarkt in ons land, en zeker in Brussel. Het leren van deze taal is dan ook een van de belangrijkste uitdagingen op het gebied van onderwijs-, opleidings- en werkgelegenheidsbeleid. Dit onderwerp haalt bovendien regelmatig het nieuws, zoals we enkele dagen geleden zagen naar aanleiding van de beslissing om het leren van Nederlands verplicht te maken vanaf het derde leerjaar in Wallonië, net zoals al het geval is in onze hoofdstad.

In Oudergem heeft de gemeente al enkele jaren geleden de zeer positieve keuze gemaakt om een immersietraject aan te bieden in een van haar basisscholen, namelijk de basisschool Pré des Agneaux.

In deze context zijn onze vragen als volgt:

– Ondervindt het huidige immersieaanbod van de gemeente dagelijkse moeilijkheden?
– Is dit aanbod momenteel voldoende of is er juist een bredere vraag?
– Plant u op termijn extra immersietrajecten te openen? Zo ja, waar en op welke termijn?
– Naast het aanbieden van dit immersietraject gaf de meerderheid in haar algemene beleidsverklaring aan het aanbod aan naschoolse activiteiten in het Nederlands te willen vergroten en ook taalleeractiviteiten voor volwassenen te willen ontwikkelen. Hoe staat het momenteel met de uitvoering van deze twee punten?
– Welke concrete projecten plant de gemeente in de toekomst om het aanbod van Nederlands leren te ontwikkelen, zowel voor kinderen als voor volwassenen?

We danken u.

Martine Maelschalck en Cécile Henrard, gemeenteraadsleden MR-Open VLD

—

Antwoord van de Schepenen Elise Willame

Geachte raadslid,

Bedankt voor uw vraag.

Ik kan u uiteraard alleen maar bijvallen in de cruciale belangrijkheid van het leren van de taal van Vondel voor de toegang tot werk in België (en vooral in Brussel), maar ook om het dagelijkse leven van onze leerlingen te vergemakkelijken en een betere verstandhouding en begrip van onze respectieve gemeenschappen mogelijk te maken.

In dit kader heeft de gemeente Oudergem niet gewacht op beslissingen van hogere autoriteiten (hier de Federatie Wallonië-Brussel). Zoals u in uw vraag al aangeeft, hebben we onder andere een immersietraject gecreëerd in het centrum Pré des Agneaux.

Maar dit is lang niet de enige initiatief, zoals u in het vervolg van dit antwoord zult zien.

Het huidige immersieaanbod lijdt inderdaad onder het ernstige lerarentekort dat al jaren heerst. Het is elk jaar moeilijker om personeel met de vereiste kwalificaties te behouden en te werven, wat ons regelmatig dwingt om creatief te zijn.

Het moet gezegd dat de verschillen in salaris, arbeidsomstandigheden en nu ook schoolvakanties niet bepaald aantrekkelijk zijn voor Nederlandstalige mensen om in onze Franstalige Brusselse scholen te werken. Alleen al dit jaar hebben we de immersie in drie van onze klassen (M3, P1 en P2) officieel moeten opschorten.

Desondanks hebben we, met veel geluk en hard werk, dit jaar toch twee jonge, gediplomeerde en perfect tweetalige leerkrachten kunnen werven. Zij beschikken over de competenties om les te geven in het Nederlands, maar niet over de officiële titels (vandaar de officiële opschorting). Zij hebben zich echter ertoe verbonden avondlessen te volgen om tegen het einde van het jaar hun Nederlandscompetenties aan te tonen en de verklaring te verkrijgen die ons in staat zal stellen de immersie in de drie betrokken klassen officieel te hervatten.

Wat het aanbod aan immersieplaatsen betreft, is het zeker dat het vinden van een plaats niet eenvoudig is voor de gezinnen, aangezien de vraag nog steeds groter is dan het aanbod.

Toch hebben we in de afgelopen zes jaar geprobeerd ons aanbod aan Nederlandse lessen in onze drie andere scholen aanzienlijk te verbeteren (de niet-immersiesectie van Pré des Agneaux heeft al lang dergelijke regelingen). We hebben op gemeentekosten een speciale leerkracht Nederlands aangesteld voor elk van onze scholen. Hierdoor kunnen onze leerlingen niet alleen profiteren van kwalitatief hoogstaand Nederlands onderwijs door bekwaam personeel, maar ook van extra lesuren en/of remediëring omdat deze onderwijstaken niet meer bij de titularis liggen (en dus tijd vrijmaken in hun rooster).

Op dit moment zijn we niet van plan ons immersieaanbod uit te breiden, om twee hoofdredenen:

Ten eerste vanwege de organisatorische moeilijkheden en het ernstige tekort zoals hierboven vermeld. Ten tweede omdat de vraag, hoe groot ook, ons niet zou toestaan het aantal immersieklassen te verdubbelen.

Wat de naschoolse activiteiten betreft, hebben we sinds het begin van het schooljaar 2019, dankzij een nauwe samenwerking tussen de directie van de naschoolse activiteiten en de dienst Nederlandstalige zaken, twee Nederlandse workshops geopend voor kinderen van het eerste en zesde leerjaar uit de scholen van Oudergem. Van september tot december 2019 werden 25 kinderen opgevangen, 22 kinderen van januari tot mei 2020 en 10 kinderen van september tot december 2020.

We moesten deze workshops helaas in 2021 pauzeren vanwege de gezondheidscrisis en het tekort aan gekwalificeerde begeleiders.

In december 2021 werd een gedeeld budget tussen de twee diensten ingezet om tijdens de carnavalsvakantie 2022 een Nederlandse stage te organiseren met de vzw TUTTI FRUITTI. Deze stage was een groot succes bij de kinderen en hun families.

Sinds het begin van het schooljaar 2022 organiseert dezelfde vzw op woensdagmiddag workshops.

Wat betreft het aanbod voor volwassenen, biedt ons Instituut voor Volwassenenonderwijs 7 niveaus van cursussen (van A1 tot B2) aan die beginnen in september en februari. Deze cursussen worden twee avonden per week georganiseerd in een semi-intensief tempo. Deze cursussen worden voor 50% gefinancierd door de gemeente Oudergem voor de niveaus 5, 6 en 7 vanwege de beperkte financiering van de Federatie Wallonië-Brussel.

Wat betreft de dagcursussen biedt het instituut intensieve cursussen aan die vier ochtenden per week worden georganiseerd. Deze cursussen worden vijf keer per jaar aangeboden in september, november, januari, maart en mei. Deze cursussen worden gefinancierd door een partnerschap FWB-Actiris en worden uitsluitend aangeboden aan werkzoekenden.

In totaal volgen ongeveer 250 studenten per academisch jaar de Nederlandse cursussen.

Daarnaast worden samenwerkingen opgezet met de Nederlandstalige bibliotheek van Oudergem en met Vlaamse culturele instellingen (Kaaitheater, KVS, …).

Ik dank u voor uw aandacht.